Thierry Baudet en het auteursrecht op Pepe

Enige tijd geleden schreef ik een blog over het lot van Pepe, de kikker, bedacht en vorm gegeven door de Amerikaanse striptekenaar Matt Furie. De lijfspreuk van Pepe luidt “Feels good man”. Zie: http://www.keesberendsen.nl/single-post/2016/10/11/Het-auteursrechtelijk-lijden-van-Pepe\

Alt-right-beweging

Pepe werd in Amerika razend populair evenals zijn lijfspreuk die een vaste grap werd op het rauwe internetforum 4chan. Geleidelijk aan ging het mis. Pepe raakte aan lager wal. Hij werd gebruikt door racistische twitteraars, verscheen in nazi-uniform of in Ku Klux Klann outfit en werd het symbool van de Amerikaanse uiterst rechtse ‘alt-right-beweging’, een groep anti-multiculturalisten en anti-feministen.

Donald Trump

Pepe was – allemaal buiten de wil van zijn maker om – een politiek symbool geworden, die ook nog eens werd gekaapt door Donald Trump, die in 2015 een afbeelding van zichzelf tweette als Pepe. Nu is het Thierry Baudet van Forum voor Democratie die wordt ingelijfd door de alt-right-beweging, die voor haar ideologische denkbeelden graag gebruik maakt van zogenaamde memes, een laagdrempelige manier om mensen bij een beweging te betrekken.

Hilarische fotoshop

Alt-right tweette beide hierboven afgebeelde foto’s van Baudet. Baudet flirte daarmee door de foto, die hem laat zien met Pepe-hoofd, liggend op zijn vleugel, te retweeten. Baudet, die banden heeft met de beweging, vindt het een ‘hilarische fotoshop’ en ziet de kikker als een ‘energieke stripfiguur’. Ook hier dus een laagdrempelige manier om mensen bij zijn beweging te betrekken.

Auteursrecht

Wat heeft dat allemaal met auteursrecht te maken? Veel. Volgens de Auteurswet kan de striptekenaar zich verzetten tegen het gebruik van zijn schepping voor onder andere politieke doeleinden. Dat is een wijze van ‘aantasting’, die hij ondanks het misschien onschuldig lijkende, maar ontegenzeggelijk politieke karakter van het gebruik, niet hoeft te aanvaarden.

Morele rechten

Door de gefotoshopte afbeelding te retweeten spant Thierry Baudet de stripfiguur voor het karretje van zijn eigen campagne en maakt hij inbreuk op de morele rechten van de kunstenaar. Het “Feels not good man” argument, dat haaks staat op de lijfspreuk van Pepe, zou het denk ik goed doen bij de rechter.