Van Haren verliest toch rechtzaak tegen Louboutin over rode zool

Kun je een merkrecht uitoefenen op een rode zool? In de kern was dat de vraag waarom het ging in een zaak tussen de Nederlandse schoenenketen Van Haren en het Franse schoenenmerk Christian Louboutin.

Handelsmerk

Louboutin had de zaak in 2013 tegen Van Haren aangespannen, nadat Van Haren in 2012 een damesschoen met hoge hak op de markt had gebracht die evenals de Louboutin schoen een rode zool had. Louboutin beschouwde de rode kleur van de zool letterlijk als haar handelsmerk. Haar ‘visitekaartje’ had ze meteen ook als merk gedeponeerd in het Benelux merkenregister.

Kleur en vorm

Kon Louboutin terecht bezwaar aantekenen tegen het gebruik van ‘haar’ kleur? Dat was de vraag waar de Rechtbank in eerste instantie voor stond. En zo eenvoudig was die vraag nog niet te beantwoorden. Dat een “vorm” een rechtsgeldig merk kan zijn stond vast. Maar een “kleur” als zodanig, zonder dat die kleur bepalend is voor de vorm?

Europese Merkenrichtlijn

Reden voor de rechter om de vraag of een kleur een merk kan zijn volgens de Europese Merkenrichtlijn voor te leggen aan het Europese Hof van Justitie. De Europese rechter moest antwoord geven op de vraag of het begrip “vorm” in artikel 3, lid 1 van de Merkenrichtlijn beperkt is tot de driedimensionale eigenschappen van het product of dat die bepaling mede betrekking heeft op andere eigenschappen van het product zoals de kleur.

Functionele karakter

Het Europese Hof pleegt bij de beantwoording van dit soort rechtsvragen eerst advies te vragen van de advocaat generaal van haar college. Die had medio 2017 als zijn advies uitgesproken, dat er geen sprake kan zijn van merkbescherming voor een kleur als het gevolg daarvan is, dat concurrenten worden verhinderd om producten aan te bieden die hetzelfde functionele karakter hebben als het product waarvoor bescherming wordt gevraagd. Dat was een opsteker voor Van Haren. Volgens dit advies was zij vrij om een damesschoen op de markt te brengen met een hoge hak al had de zool van die hak de kleur van Louboutin.

Omgangstaal

Maar het Europese Hof heeft nu een uitspraak gedaan die die daarvan afwijkt. Het zegt, dat het begrip “vorm”, bij gebreke van een definitie ervan in de Europese Merkenrichtlijn, moet worden bepaald in overeenstemming met de in de omgangstaal gebruikelijke betekenis ervan. Uit die gebruikelijke betekenis volgt niet dat een kleur een vorm kan zijn, zonder dat die kleur ruimtelijk is afgebakend.

Rode zool als onderdeel van de vorm

Toch oordeelt het Hof, dat vooral de rode zool onderdeel is van het merk en dat de vorm deze slechts accentueert. Het bezwaar van Van Haren dat Louboutin ten onrechte aanspraak zou maken op het exclusieve recht op een voor een schoen noodzakelijke vorm, wordt daarmee afgewezen. Louboutin maakt niet slechts aanspraak op een vorm, maar op de rode zool als onderdeel van de vorm.

Geldig merk

Louboutin heeft dus een geldig merk, dat zij met succes als wapen kan inzetten tegen haar concurrenten. Een domper voor Van Haren, dat nu misschien toch haar eigen schoen van de markt moet halen. De zaak wordt nu terugverwezen naar de Nederlandse Rechtbank die rekening houdend met de uitspraak van de Europese rechter vonnis moet wijzen.

foto links Schoen Louboutin: copyright Stefan Wermuth/Reuters, 2018

foto rechts Van Haren