Is natekenen Panini voetbalplaatjes inbreuk intellectuele eigendom?

Sinds 2014 maakt een Brits echtpaar er een gewoonte van om Panini-voetbalplaatjes na te tekenen. Panini-voetbalplaatjes zijn een product van het Italiaanse bedrijf Panini dat gespecialiseerd is in het maken van plakplaatjes van films en computerspellen, maar ook van voetbalstickers. Panini brengt al lange tijd een groot aantal voetbal gerelateerde albums en stickers uit, met de bedoeling dat deze door voetbalfans verzameld worden. Dat lukt aardig. De prijzen van de plaatjes lopen hoog op en doen het goed op veilingsites.

Natekenen

Een Brits echtpaar (Alex en Sian Pratchet) vond de stickers wat al te prijzig worden en verzon een list om hun albums op alternatieve wijze vol te krijgen. Ze gingen de stickers eenvoudig natekenen. Die tekeningen kwamen niet alleen in hun album terecht maar de Pratchets boden ze ook aan op hun website. Ze begonnen daarmee tijdens het WK van 2014. De tekeningen kregen ook nog een naam mee: “Panini Cheapskates”. Britse humor kan het echtpaar niet worden ontzegd. Daarbij zullen ze zich er mogelijk niet van bewust zijn geweest, dat ze daarmee over de schreef gingen van de intellectuele eigendomsrechten. Hier de plaatjes:

Auteursrecht, portretrecht en merkrecht

De tekeningen deden het ondanks hun amateuristische kwaliteit op internet zo goed, dat ze grif van de hand gingen. De opbrengst ging naar de favoriete voetbalcub van de Pratchets, Union Street FC. Maar Manchester United heeft daar nu vanwege inbreuk op de intellectuele eigendomsrechten een stokje voor gestoken. Het gaat daarbij om de portretrechten van de spelers en oud-spelers van Manchester en de merkrechten van de club. Overigens zijn ook Nederlandse internationals populair blijkens deze tekeningen.

Verbod

Manchester beval het echtpaar de plaatjes en de merknaam van Manchester van hun website te verwijderen en te stoppen met de verkoop van de nagetekende plaatjes in combinatie met de naam van de club. Maar Alex en Sian waren niet voor een gat te vangen en bedachten als oplossing om de clubnaam van Manchester te verwijderen en de namen van de spelers te veranderen in fictieve namen zoals Carl O'Stevez, Daffyd Peckham en Ruud von Mistelroum. Alsof we dan niet zouden weten om wie het ging!

IE Soap

Of het om een eenzijdige “oplossing” van de Pratchetts gaat of dat er een serieuze deal is tussen hen en Manchester is niet geheel duidelijk. In het eerste geval heeft Manchester beslist nog wel een kaart achter de hand om het de Pratchetts lastig te maken. De inbreuk op de portretrechten is met de fictieve namen in elk geval niet opgelost. Anderzijds is het ook de vraag of de auteursrechten en portretrechten van de spelers inderdaad geheel bij Manchester liggen. En ook de rechtspositie van Panini, de uitgever van de plaatjes kan nog best voor een extra aflevering zorgen in deze typisch Britse IE soap.