Kun je met auteursrecht een origineel idee claimen?

Petjes met geldbiljetten

Een bedrijf dat een kledinglijn van petjes en T-shirts exploiteert (ik noem het bedrijf verder A) kwam op het idee om op die kleding (petjes) geplastificeerde geldbiljetten te plaatsen. Een afbeelding van hoe dat eruitziet staat hierbij.

CC Proof

Het bedrijf registreerde dat idee op 12 februari 2018 bij CC Proof, een organisatie waar men ontwerpen (en ideeën) digitaal kan laten vastleggen. Bij de registratie was een schets gevoegd van een petje met daarop een geldbiljet en de tekst ‘money rules the world’.

Een andere partij (verder te noemen B), die ook een kledinglijn exploiteert (onder de naam ‘In gold we trust’) begon op 5 oktober 2021 een loterij actie, die op Instagram wordt aangekondigd met de afbeelding van onder meer een T-shirt waarop een 500 eurobiljet is aangebracht.

T-shirt met geldbiljet

Sommatie

Kennelijk neemt A kennis van de actie van B, want 4 dagen later doet A een nieuwe registratie bij CC Proof maar nu met toevoeging van een afbeelding van een T-shirt met daarop de afbeelding van een geldbiljet. En je kon erop wachten, bijna 14 dagen daarna stuurt A een brief aan B met de sommatie om de inbreuk op het auteursrecht van A te staken.

Schikkingsaanbod

In zijn reactie daarop zegt B dat het hem slechts ging om een promotionele actie en een ludieke grap om de modewereld aan de kaak te stellen en dat hij niet wist dat het idee al bestond en bereid is om als collega’s onder elkaar de advocaatkosten van A te betalen ter grootte van een bedrag van € 2000,-.

Auteursrechtelijke vraagstelling

Maar was er wel sprake van inbreuk op het auteursrecht van A? Daarvoor moest A allereerst auteursrechthebbende zijn van het werk (het T shirt met het bankbiljet). Om dat te kunnen stellen moest er sprake zijn van een werk in auteursrechtelijke zin en moest A daarvan de maker zijn.

Voldoende nauwkeurig en objectief te identificeren

De kortgedingrechter was er snel klaar mee. Twee keer ‘nee’. Een idee op zichzelf is niet beschermd. Het idee moet tot uiting zijn gebracht in de verschijningsvorm van een werk of – zoals in de rechtspraak door het Europese Hof van Justitie geformuleerd - “voldoende nauwkeurig en objectief als werk kunnen worden geïdentificeerd”. Het idee van “kleding met echte geldbiljetten” op zichzelf is niet voldoende om als werk te kunnen dienen en is dus niet beschermd.

Oorspronkelijkheid

Eigenlijk was daarmee de zaak al beklonken. Ten overvloede stelde de rechter ook nog vast dat ook het idee in welke vorm dan ook niet oorspronkelijk was. Immers pas nadat B zijn post over de actie mét de afbeelding van het T-shirt had gepubliceerd, had A het idee van het T-shirt met echt geld (middels registratie bij CC Proof) tot uiting gebracht. Van een eerdere publicatie was in ieder geval niet gebleken. De eerdere publicatie op de website van A betrof slechts petjes en geen T-shirts.

Nieuwheid

Overigens kon B – ook al ten overvloede – aantonen dat het idee van ‘kleding met geld daarin verwerkt’ helemaal niet nieuw was. Al in 2013 blijkt het merk “Money” broeken en jassen met echte dollarbiljetten erin verwerkt op de markt te hebben gebracht.

Vonnis en conclusie

A verliest de zaak en kon dus ook fluiten naar het door B aangeboden schikkingsbedrag inclusief de stopzetting van de actie door B. De les is ook nog maar eens dat ideeën nog zo leuk en aardig kunnen zijn, ze zijn vrij tot ze in een concreet (creatief beschermd) jasje zijn gestoken. Dat betekent in dit geval dat zowel A als B hun creativiteit op het idee van kleding met geldbiljetten (alsnog) kunnen botvieren en de uitkomst daarvan mogelijk als auteursrechtelijk beschermde werken kunnen beschouwen. Voor het bewijs van het bestaan daarvan kan desgewenst registratie bij CC Proof uitkomst bieden.